Μπούρτζι: Το Κάστρο του Θρόνου

Το Μπούρτζι κτίστηκε πάνω στο νησάκι των Αγίων Θεοδώρων το 1473 από τον Ιταλό μηχανικό Γκαμπέλο, εξού και το ιταλικό του πρώτο όνομα. Και αν έχεις ακούσει να αναφέρονται στο Ναύπλιο ως «το Λιμάνι της Αλυσίδας» (Porto Cadena) είναι γιατί υπήρχε πραγματικά μια κινητή αλυσίδα που άρχιζε από την Ακροναυπλία και έφτανε μέχρι το Μπούρτζι, που σκοπό της είχε να προστατεύει το λιμάνι και την πόλη από τους θαλάσσιους επιδρομείς.

Castello dello Soglio. Αυτό ήταν το πρώτο όνομα του ενετικού κάστρου που, μαζί με το Παλαμήδι, αποτελεί σήμα-κατατεθέν του Ναυπλίου. Οι περισσότεροι από εμάς το ξέρουμε ως Μπούρτζι, που στα τουρκικά σημαίνει «Νησί-φρούριο» και με το ενετικό «Κάστρο του Θρόνου» . 

Παλαμήδι: Γοητεία αφ' υψηλού! 

Ή αλλιώς, τα 999 σκαλιά. Στην πραγματικότητα τα σκαλιά είναι μόλις 915!

Ένα από τα πιο σημαντικά και καλοδιατηρημένα κάστρα της Ελλάδας, παράδειγμα ενετικής οχυρωματικής αρχιτεκτονικής, του 18ου αιώνα. Ο λόφος στον οποίο βρίσκεσαι πήρε την ονομασία του από τον ομηρικό ήρωα Παλαμήδη. Λέγεται πως το 1686 ο Βενετός αρχιστράτηγος Μποροζίνι οραματίστηκε τη δημιουργία του κάστρου, του οποίου τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό ανέλαβε ο κυβερνήτης Γκριμάνι. Ένα χρόνο αφότου ολοκληρώθηκε η κατασκευή του, το 1715, έπεσε στα χέρια των Τούρκων ενώ μόλις έναν αιώνα μετά πέρασε σε ελληνικά χέρια.

Τότε, οι προμαχώνες που στην αρχή είχαν ενετικά ονόματα και κατόπιν τουρκικά, «ξαναβαπτίστηκαν» από τους Έλληνες. Έτσι, ο πρώτος προμαχώνας λέγεται Αγίου Ανδρέα, ο επόμενος Ρομπέρ (Γάλλος φιλέλληνας που σκοτώθηκε στη μάχη της Ακρόπολης) και οι υπόλοιποι πήραν ονόματα αρχαίων Ελλήνων πολεμιστών: Μιλτιάδης, Αχιλλέας, Επαμεινώνδας, Φωκίων, Θεμιστοκλής και Λεωνίδας.

Στον προμαχώνα Αγίου Ανδρέα, θα δεις το κελί όπου είχε φυλακιστεί ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ενώ στο κάστρο υπάρχει και ο μικρός ναός του Αγίου Ανδρέα, από όπου πήρε και το όνομά του. Κάτω από τον προμαχώνα Θεμιστοκλή βρίσκεται η τέλεια παραλία της Αρβανιτιάς.

H γοητεία της ιστορικής Ακροναυπλίας

Η Ακροναυπλία, αυτή η επιβλητική βραχώδης χερσόνησος που κάποτε υπήρξε η Ακρόπολη του Ναυπλίου και που οι Τούρκοι την έλεγαν Ιτς- Καλέ, δηλαδή εσωτερικό φρούριο.

Μπορείς να προσεγγίσεις το Κάστρο της και να θαυμάσεις τη μοναδική του θέα αν ανηφορίσεις ανατολικά από το Πάρκο του Σταϊκόπουλου και από την πλατεία Aρβανιτιάς, ή από τη δρομόσκαλα της Kαθολικής Eκκλησίας και την πύλη του Kάστρου των Tόρων.
Εδώ στεγάζονταν στρατιωτικές φυλακές. Βέβαια, η ιστορία της Ακροναυπλίας χάνεται στα προϊστορικά χρόνια, όταν η αρχαιότερη ακρόπολη της πόλης κατοικούνταν και διέθετε τρία επίπεδα με ένα κάστρο το καθένα! Από τα τείχη της, ύψους 85μ. έκαστο, το πρώτο φτιάχτηκε τον 3ο αι. π.Χ., το δεύτερο κατασκευάστηκε από τους Φράγκους ενώ οι Ενετοί έχτισαν το φρούριο του Τόρου με τα πέντε κανόνια ή «τα πέντε αδέρφια» όπως τα έλεγαν και έχει μείνει έτσι να τα λέμε και εμείς σήμερα.
Το 1822 εδώ ύψωσε τη σημαία της ελευθερίας ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο οποίος μια δεκαετία μετά βρέθηκε στο κάστρο φυλακισμένος! Επί Καποδίστρια εδώ είχε χτιστεί μια εκκλησία και ένα νοσοκομείο ενώ επί Όθωνα ο βαυαρικός στρατός συνέχισε τα έργα στα οχυρώματα, έφτιαξε στρατιωτικές αποθήκες και τελειοποίησε τις εγκαταστάσεις του στρατιωτικού νοσοκομείου. Οι προσθήκες και οι κατασκευές συνεχίστηκαν και επί ημερών του Γεωργίου του Α', ενώ επί βασιλείας Κωνσταντίνου του Α' και Αλεξάνδρου του Α' οι στρατιωτικές φυλακές ευπρεπίστηκαν και οι κατάδικοι άρχισαν να ασχολούνται με διάφορες δραστηριότητες όπως η ξυλουργική, η υποδηματοποιία κλπ.
Επί Μεταξά σε αυτές τις φυλακές έστελναν τους πολιτικούς αντιπάλους του καθεστώτος, χαρακτήρα που διατήρησε η Ακροναυπλία και την περίοδο της γερμανικής κατοχής και επί Αρχιεπίσκοπου Δαμασκηνού, όταν τα διαρκή στρατοδικεία ήρθαν σε ισχύ. Οι φυλακές έκλεισαν τελικά επί βασιλείας Παύλου του Α', γκρεμίστηκαν και τη θέση τους πήρε μεγάλη ξενοδοχειακή μονάδα.

Ανάπλι ή Παλιά Πόλη

Σε κάθε βήμα ο επισκέπτης έρχεται αντιμέτωπος με πτυχές της ιστορίας του τόπου. Η ιστορική πόλη απλώνεται σε όλο το μήκος της βορεινής πλευράς του χαμηλού υψώματος της Ακροναυπλίας, από το διάσελο που σχηματίζεται ανάμεσα σ' αυτήν και στον απόκρημνο όγκο του Παλαμηδίου. Τα επιβλητικά νεοκλασικά, τα παλιά αρχοντικά με τις δεντροφυτευμένες μικρές αυλές, τα κομψά μπαλκόνια και τα γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια δίνουν το στίγμα της μοναδικής αυτής πόλης. Ο επισκέπτης καθώς διαβαίνει τους δρόμους της γοητεύεται από την ανέγγιχτη από το χρόνο ομορφιά. Είναι η πιο ρομαντική περιοχή του Ναυπλίου, με τα πάμπολλα μαγαζιά και με τα λιθόστρωτα σοκάκια, τα στενά βενετσιάνικα μπαλκόνια πνιγμένα στις ζωηρόχρωμες βουκαμβίλιες, τα πέτρινα σπίτια και τα σκαλοπάτια γεμάτα ανθισμένες γλάστρες, τις πετρόκτιστες βρύσες και τις μυρωδάτες αυλές.

To Λιοντάρι των Βαυαρών

Κάνοντας τη βόλτα σου με τα πόδια ή με το τρενάκι του Ναυπλίου, στην τοποθεσία «Βαυαρικά μνήματα» στη συνοικία της Πρόνοιας, θα δεις πάνω στο Βράχο του Παλαμηδίου ένα λιοντάρι σε υπερφυσικό μέγεθος! Με κλειστά τα μάτια του και έκφραση που δηλώνει θλίψη, είναι σαν να βλέπεις άνθρωπο λυπημένο. Πρόκειται για το περίφημο Λιοντάρι των Βαυαρών που φιλοτεχνήθηκε το 1836 από τον Γερμανό γλύπτη Ζίγκελ, όταν ο βασιλιάς Λουδοβίκος, πατέρας του Όθωνα, του ζήτησε να φτιάξει ένα μνημείο για τους Βαυαρούς στρατιώτες του Όθωνα που πέθαναν από τύφο κατά το 1833-34.
Ο καλλιτέχνης τότε λάξευσε στο βράχο ένα λιοντάρι, όπως αυτό που έστησαν οι Ελβετοί στη Λουκέρνη, σε ανάμνηση των συμπατριωτών τους που σκοτώθηκαν στο Παρίσι κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης.

Πύλη της Ξηράς

Κάτω από τα επιβλητικά τείχη της Ακροναυπλίας, και ακριβώς μπροστά από τα πρώτα κτίρια της Παλιάς πόλης θα ξεχωρίσεις ένα μνημείο, την Πύλη της Ξηράς. Στις διακοπές σου στην πόλη μπορεί να γίνει και το σημείο αναφοράς και συνάντησης.

Γιατί πύλη της Ξηράς;
Ωραία, την βλέπεις, την θαυμάζεις αλλά αμέσως σου γεννιέται μια απορία. Γιατί την ονομάζουν Πύλη της Ξηράς; Αφού όπου και να κοιτάξω γύρω μου, δεν υπάρχει πουθενά θάλασσα.
Και όμως, όσο και αν τώρα φαίνεται περίεργο, η πύλη αποτελούσε την μοναδική είσοδο της πόλης. Μπροστά από την πύλη υπήρχε ένας πλατύς υδάτινος δίαυλος, όπου προσάραζαν μικρά πλοία και καραβάκια. Ο δίαυλος ξεκινούσε από τα τείχη της Ακροναυπλίας αριστερά της πύλης και έφτανε μέχρι τον Ναύσταθμο του Ναυπλίου (σημερινό Κολυμβητήριο).
Η σημασία της μεγάλη για την εποχή. Η πύλη έκλεινε μετά την δύση του ηλίου και τα μέτρα ήταν αυστηρά. Όποιος δεν την προλάβαινε ανοικτή, απαγορευόταν να εισέλθει στην πόλη και αναγκαστικά διανυκτέρευε απ΄έξω. Από την εσωτερική της πλευρά, υπήρχε στρατιωτικό φυλάκιο το οποίο φρουρούσε την πύλη.

Η αρχή και το τέλος της
Κατασκευάστηκε το 1687 από τους Βενετούς, από τοπικό γρανίτη. Στο πάνω μέρος υπήρχε το γνωστό λιοντάρι του Αγίου Μάρκου και δεξιά και αριστερά του υπήρχαν τα οικόσημα των Αυθεντών του Ναυπλίου και της Βενετίας. Αριστερά υπήρχε εντοιχισμένη πλάκα που μνημόνευε την απελευθέρωση του Ναυπλίου το 1687 από τον αρχιστράτηγο Μοροζίνι.
Κατεδαφίστηκε μεταξύ του 1894 και του 1897 και ο υδάτινος δίαυλος σταδιακά επιχωματώθηκε. Μερικά από τα μέλη της και γλυπτά σώθηκαν, όπως το λιοντάρι από το οποίο λείπουν το κεφάλι, τα φτερά και η ουρά καθώς και το οικόσημο του διοικητή Γκριμάνι με αναγραφόμενη την χρονολογία 1708.
Σήμερα, η πύλη έχει ανακατασκευαστεί.

Μπροστά από την Πύλη της Ξηράς, οι αρχές της πόλης παράδωσαν τα κλειδιά στον δεκαοχτάχρονο Βασιλιά Όθωνα, στις 25 Ιανουαρίου/6 Φεβρουαρίου του 1833.
Η κάτω πόλη του Ναυπλίου, που προστατευόταν από την Πύλη της Ξηράς, λεγόταν Βαρόσι (από την λέξη varos που σημαίνει προάστιο)

Βουλευτικό:Η πρώτη Βουλή τωνΕλλήνων

Βλέπεις ένα καλοδιατηρημένο τζαμί, εκεί στα νοτιοδυτικά της πλατείας Συντάγματος, και σου λένε πως αυτό είναι το Βουλευτικό, δηλαδή η πρώτη Βουλή των Ελλήνων! Λογικό δεν είναι να μπερδευτείς; Κυρίως αν δεν ξέρεις τη μεγάλη ιστορία που κουβαλά το τζαμί... στον τρούλο του.

Αρχικά, εν έτη 1730 συγκεκριμένα, το κτήριο κτίστηκε ως τζαμί αποτελούμενο από μια μεγάλη αίθουσα και έναν ογκώδη τρούλο. Μάλιστα, στα δυτικά του υπήρχε και μια στοά με τρούλους, που όμως στις αρχές του 20ου αιώνα καταστράφηκε από σεισμό.
Αρχικά Βουλή, κατόπιν φυλακή
Από το φθινόπωρο του 1825 μέχρι την άνοιξη του 1826, στο τζαμί, το οποίο είχε διαμορφωθεί εν τω μεταξύ από τον αρχιτέκτονα Βαλλιάνο, στεγάστηκε η Βουλή των Ελλήνων. Εξού και η ονομασία Βουλευτικό, με την οποία είναι γνωστό το τζαμί μέχρι σήμερα.
Ο χώρος στη συνέχεια λειτούργησε εξυπηρετώντας διάφορους σκοπούς: στέγασε το Ελληνικό Σχολείο, το ισόγειό του υπήρξε φυλακή, αργότερα δίνονταν στο χώρο του χοροεσπερίδες του δήμου, εδώ έγινε και η Δίκη των Οπλαρχηγών της Ελληνικής Επανάστασης, του Θ. Κολοκοτρώνη και του Δ. Πλαπούτα.

Χώρος πολιτισμού
Το Βουλευτικό πλέον σήμερα, διαμορφωμένο από το Υπουργείο Πολιτισμού, χρησιμεύει ως συνεδριακός χώρος ενώ στο ισόγειό του μεταφέρθηκε η Δημοτική Πινακοθήκη με έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών. 

Άγιος Σπυρίδωνας 

Έξω από την είσοδο του Aγίου Σπυρίδωνα εκτυλίχθηκε μία από τις πιο μελανές σελίδες της νεότερης ελληνικής Ιστορίας. Εκεί, στις 27 Σεπτεμβρίου του 1831 πέφτει νεκρός από τα βόλια των Μαυρομιχαλέων ο πρώτος κυβερνήτης της ελεύθερης Ελλάδος, Ιωάννης Καποδίστριας την ώρα που πήγαινε να εκκλησιαστεί στο ναό του Aγίου Σπυρίδωνα, όπως συνήθιζε να κάνει κάθε Κυριακή. Στην εκκλησία αυτή που ήταν αφιερωμένη στον προστάτη άγιο της γενέτειράς του Κέρκυρας. Στην είσοδο του ναού, όμως, του είχαν στήσει καρτέρι οι δολοφόνοι του, που αφού τον χαιρέτισαν, του επιτέθηκαν. Ο μεν Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης με πιστόλι, ο δε Γεώργιος Μαυρομιχάλης με μαχαίρι. O θάνατος του Κυβερνήτη υπήρξε ακαριαίος. O Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης καταδιώχθηκε και θανατώθηκε από το μανιασμένο πλήθος, ενώ ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης εκτελέστηκε λίγες ημέρες αργότερα.
H συγκίνηση για τη δολοφονία του Κυβερνήτη ήταν μεγάλη. Η κηδεία του τελέστηκε με μεγαλοπρέπεια στο ναό του Αγίου Γεωργίου. Τα σπλάχνα του Κυβερνήτη τοποθετήθηκαν εντός πολυτελούς θήκης κάτω από το Ιερό Βήμα του ναού.
Μην παραλείψεις να δεις στον τοίχο που βρίσκεται στην είσοδό της εκκλησίας και τη γυάλινη προθήκη, η οποία υποδεικνύει το μέρος όπου σφηνώθηκε η μοιραία σφαίρα.